مهمترین آفات کلزا و لزوم آشنایی با این بیماریها که منجر به افت تولید میشوند بدون آشنایی با گیاه کلزا و اهمیت غذایی و اقتصادی آن برای همه مردم دنیا قطعا مبحث ناقصی خواهدبود؛ زیرا شاید همین مقاله کمک کند رشد کشت کلزا در کشورمان شتاب بیشتری بگیرد.

این گیاه دانه روغنی با ارزش توجه ویژه­‌ای را میطلبد؛ زیرا با مزایای خاص خود هم در میان برنامه غذایی انسانها و هم در جیره غذایی دام و طیور در حال تثبیت جایگاه هست. دانه کلزا با داشتن حدوداً  44 درصد روغن، امروزه به عنوان یکی از منابع عمده تامین روغن پخت و پز تبدیل شده است؛ این ویژگی مهم تبدیل به محرکی شده است که هرساله کشاورزان بیشتری را به کشت کلزا ترغیب میکند.

مبارزه با آفات مهم کلزا

گیاه کلزا یا کانولا که به کلزا اصلاح نژاد شده اطلاق میگردد گیاهی است با قدمتی که به 2000 سال قبل از میلاد مسیح باز میگردد؛ زمانی که  از روغن آن به غیر از مصرف خوراکی در چراغ نیز استفاده میکردند. امروزه باتوجه به پیشرفت علم، دانه کلزا مورد تجزیه و تحلیل بیشتری قرار گرفته است که نتایج زیر را نشان میدهد؛ نتایجی که ارزش غذایی و اهمیت کنترل آفات مهم کلزا  و استفاده از امکانات جدید مانند پهپاد کشاورزی برای سم پاشی  و کنترل آفات را به خوبی نشان میدهد.

آشنایی با ارزش غذایی کلزا

*روغن دانه کلزا از 25 تا 55 درصد متغیر میباشد. روغن کلزا نسبت به بقیه روغنهای گیاهی کمترین اسید چرب اشباع را دارد و فاقد کلسترول میباشد.

 *وقتی  روغن کلزا  را با روغن با ارزشی چون روغن زیتون مقایسه میکنیم میبینیم نسبت به روغن زیتون،  اسید چرب امگا 3  و ویتامین  E بیشتری دارد، به طوریکه مقدار امگا 3، 10 برابر بیشتر و مقدار ویتامین E،  50 درصد  بیشتر  است.

*دانه کلزا  بعد از روغن گیری به عنوان کنجاله­ای که حدود 35 درصد پروتئین دارد با قیمتی پایینتر از کنجاله سویا در حال گرفتن جای این کنجاله در تغذیه دام و طیور است. قابل ذکر است کنجاله سویا ایراداتی چون کمبود اسید آمینه ضروری چون متیونین دارد و ایرادی مانند داشتن بازدارنده تریپسین نیز به آن گرفته میشود.

به طور خلاصه مزایایی که سبب شده است کلزا و یا همان کانولا امروزه مورد توجه قرار گیرد را ذکر نمودیم اکنون که ارزش افزایش تولید این محصول مشخص گردید لازم میدانیم به آفات مهم کلزا بپردازیم.

معرفی مهمترین آفات کلزا در ایران

در طی سالهایی که کلزا  در ایران کشت میشود 26 گونه آفت شناسایی شده است که باتوجه به تاثیری که در افت تولید این محصول دارند لازم است با این آفات و با روشهای مبارزه با انها اشنا شویم.

نمیتوان نادیده گرفت که یکی از روشهای موفق در کنترل و از بین بردن بیماریها در گیاهان سم پاشی  است و دانستن بهترین زمان برای سمپاشی کلزا و انتخاب بهترین روش سمپاشی خود در نجات این گیاه و داشتن تولید بالا بسیار حیاتی میباشد. لذا با شمردن  آفات مهم کلزا و توضیحاتی در این باره شروع میکنیم گرچه مبحث طولانی است؛ بنابراین ادامه­ دار خواهد بود.

کک نباتی از آفات مهم کلزا

دیدن برگهای سوراخ سوراخ در مزرعه کلزا خبر از خطر بزرگی میدهد به نام وجود کک­های نباتی در مزرعه که اگر به موقع کنترل نشود و جمعیت آنها افزایش یابد، این آفت جوانه­های مرکزی گیاه را خواهد خورد؛  نتیجه این موضوع گیاهچه خشک شده و از بین رفته است.

کک­ها سوسکهای جهنده ریزی به ابعاد 2-3 میلیمتر  هستند. این حشرات به رنگ سبز، قهوه­ای، آبی تیره و یا مشکی براق در مزارع دیده میشوند. قدرت پرش دارند و در زمستان زیر خاک و در بقایای گیاهان به صورت حشره کامل زندگی میکنند و در بهار از پناهگاه خود خارج میشوند.

کک­ها بعد از زمستان گذرانی با جفتگیری ازدیاد نسل میکنند؛ یبدین ترتیب آفت کک قدرت این را دارد که به کاشت سال بعد هم  در صورتی که از بین نرود منتقل شود. حتی اگر کلزا نکارید اگر  از چلیپاییان هر کدام را که بکارید فرق نمیکند، چه کلم، چه تربچه و یا کلم بروکلی و … درگیر این آفات مهم کلزا خواهد شد.

بیشترین زمانی که مزرعه دار در مزرعه کلزا خود از وجود این افت متضرر میشود از اواخر مهر ماه تا اواسط آذر ماه میباشد؛ زمانی که کلزا در مرحله 2 تا 4 برگی است. البته قابل ذکر است خسارات کک تنها به فصل پاییز محدود نمیشود گونه spp  Psylliodes در فصل بهار به ساقه­ها و دمبرگ آسیب میزند.

 از عاملی که در شدت خسارت تاثیر دارند اگر بخواهیم نام ببریم باید به آب و هوا اشاره کنیم؛

*در هوای آفتابی و گرم و خشک میزان خسارت نسبت به هوای مرطوب، بادی و خنک بسیار بیشتر است.

*همچنین دستکاری زیاد خاک خسارات را بیشتر میکند.

پیشگیری از کک نباتی از آفات مهم کلزا

*جهت پیشگیری از بروز کک از آفات مهم کلزا به تناوب کشت کلزا با گندم و جو در کنار کاشت زود هنگام توصیه میگردد.

درصورتی که مزرعه دچار افت شده است بقایای گیاهان حتما از بین برود.

برای مبارزه با کک  از آفات مهم کلزا در قدم اول باید با ککها را ردیابی کنید. میتوانید دو هفته قبل از اینکه محصول خود را بکارید از کشت گیاهان تله در نزدیک مکانی که آنها زمستان گذرانی میکنند، استفاده نمایید همچنین برای ردیابی ککها اگر امکان کشت گیاه تله ندارید از تله­های چسبی زرد رنگ در ارتفاع 20 سانتی متری میتوانید بهره ببرید و سپس اقدام به سمپاشی کنید.

 *بذر کلزا را هم با سم کائوچو به مقدار 14-12 گرم در یک کیلوگرم بذر و کروزر به میزان 10-7 میلی لیتر در یک کیلوگرم بذر میتوانید ضدعفونی نمایید.

 اما در صورتی که کلزا شما دچار این آفت گردید روش موثر سمپاشی  است.

سمپاشی آفات مهم کلزا با پهپاد سمپاش

بهترین زمان برای سمپاشی کلزا که به آفت کک آلوده شده است در زمانی است که این سوسکها برگهای لپه­ای یا قلبی شکل کلزا را مصرف میکنند، میباشد. وقتی شما در مزرعه دیدید 20 تا 25 درصد این برگها در حال آسیب دیدن هستند برای سمپاشی اقدام نمایید.

 دو سم که توصیه میگردد برای مبارزه با کک نباتی استفاده شود حشره کش دیازینون %Ec60 و کونفیدور %Sc35به ترتیب 1 در هزار و 0.5 در هزار است.

• نکته مهم: باتوجه به اینکه این سموم باید به طور یکنواخت سمپاشی گردند و به همه قسمتهای مزرعه زده شود در میان انواع سمپاش پهپاد سمپاش بهترین گزینه برای آن  می‌باشد. خوشبختانه امروزه توسط شرکتها برای ارائه خدمات سمپاشی با پهپاد به کشاورزان هستند تا در کنار راندمان بالا  با حداقل هزینه و در سریعترین زمان ممکن، مبارزه با آفات مهم کلزا انجام گیرد.